Zastanawiacie się czasem, jak powstały przedmioty, z których obecnie korzystamy? Nam się zdarza. A że zajmujemy się puzzlami, chcemy opowiedzieć Wam co nieco o ich powstaniu 🙂
Prapoczątki?
Pierwsze układanki-łamigłówki to chińskie tangramy, znane od około 3000 lat, czyli kwadraty pocięte na mniejsze figury geometryczne. Zadaniem układającego było złożenie ich w ten sposób, by z powrotem powstał z nich kwadrat. Nie są to jednak puzzle, które znamy dziś. Te zaczęły powstawać dużo, dużo później.
Początki właściwe
W latach 60. XVIII wieku pewien jegomość, grawer i kartograf John Spilsbury, postanowił stworzyć coś, co ułatwiłoby naukę geografii. Pociął przyklejoną do deski mapę wzdłuż granic poszczególnych państw. Tak powstały pierwsze puzzle. Podzielone mapy zaczęły być wykorzystywane w brytyjskich szkołach, a ten rodzaj pomocy dydaktycznej przeniósł się także na inne niż geografia przedmioty. Na początku grafiki nanoszono na drewno, z czasem jednak zaczęto wykorzystywać w tym celu sklejkę, dzięki czemu produkcja puzzli stała się łatwiejsza.
Skąd nazwa?
W języku polskim słowo puzzle jest po prostu zapożyczeniem z języka angielskiego. Niestety trudno określić etymologię słowa puzzles, wiadomo jednak, że nazwa jigsaw puzzles pochodzi od specjalnej piłki, którą wycinano poszczególne fragmenty mapy.
Z biegiem lat…
Pierwotne przeznaczenie puzzli, którym była pomoc w nauce, zmieniło się na przełomie XIX i XX wieku. Wtedy to zaczęto wykorzystywać je w reklamie, ale głównie stały się po prostu kolejnym rodzajem rozrywki. Do ich produkcji zaczęto używać tektury, co wiązało się ze znacznym obniżeniem ich ceny. Było to szczególnie istotne w latach wielkiego kryzysu w Stanach Zjednoczonych. Puzzle stały się bardzo popularną rozrywką, ponieważ była ona jedną z niewielu, na które pozwolić mogli sobie Amerykanie. Świetnym przykładem popularności układanek jest sekwencja z filmu Obywatel Kane Orsona Wellesa z 1941 roku, w której osamotniona i znudzona życiem w Xanadu partnerka Kane’a układa kolejne wielkoformatowe puzzle.
Puzzle dziś
Obecnie puzzle to nadal głównie świetna rozrywka. Produkuje się je na dużą skalę, a możliwości ich produkcji oraz wykorzystywane materiały są bardzo różnorodne. Mamy puzzle drukowane na tekturze, na drewnie, ale możemy spotkać także puzzle szklane czy plastikowe. Możemy zaobserwować także pewien powrót do korzeni – powstają puzzle dla dzieci, które nie tylko bawią, ale także uczą, na przykład… geografii 😉
1 komentarz “Jak powstały puzzle?”